7. Pułk Ułanów Lubelskich
Dział 7. Pułku Ułanów Lubelskich od lat 90. XX wieku dokumentuje dzieje tej elitarnej jednostki kawalerii stacjonującej w Mińsku Mazowieckim w latach 1921-1939. Rozsiane po całym świecie pułkowe pamiątki stale zasilają zbiory Muzeum, tworząc unikalną kolekcję. Muzeum pełni funkcję nie tylko wystawienniczą. Jest również miejscem spotkań rodzin ułanów 7. Pułku oraz miłośników historii kawalerii polskiej podczas dorocznie organizowanego Święta Pułku oraz uroczystości patriotycznych.
WILLA DR JANA HUBERTA
w Mińsku Mazowieckim przy ulicy Gen K. Sosnkowskiego 4
Ekspozycja muzeum podzielona jest na 5 sal wystawowych, prezentujących charakterystyczne okresy z życia jednostki, a mianowicie:
Sala 1 – lata 1918-1921
Okres tworzenia się Pułku na Lubelszczyźnie w 1918 roku, udział w wojnie z Ukraińcami oraz działania Pułku w czasie wojny polsko-bolszewickiej. Zwiedzający mogą tu poznać trudne początki jednostki, zróżnicowane umundurowanie i uzbrojenie kawalerii a także obejrzeć sprzęt jeździecki z tamtego okresu – siodła i kiełzna różnych państw. Na ścianach znajdują się portrety dowódców oraz obrazy przedstawiające najważniejsze bitwy z 1919 i 1920 roku – szarżę pod Berdówką i pod Cycowem.
Sala nr 2
Odtworzony gabinet dowódcy pułku z okresu pokojowego 1921-1939. Znajdziemy tu meble i wyposażenie z epoki, oryginalną kasę pancerną z mińskich koszar oraz najważniejszy przedmiot w Pułku – sztandar. W tej sali umieszczono portrety patrona jednostki – gen. Kazimierza Sosnkowskiego jak również fotografie i obraz prezentujące moment odznaczenia sztandaru pułkowego Orderem Virtuti Militari przez Marszałka Piłsudskiego 23 marca 1921 w Kraśniku.
Sala 3 – okres pokojowy 1921-1939
Są tu prezentowane eksponaty z czasu stacjonowania Pułku w Mińsku Mazowieckim. Wiele przedmiotów podstawowego wyposażenia kawalerii, szable, mundury, czapki, odznaki i dokumenty, jak również unikalne grawerowane pamiątki i trofea sportowe podoficerów i oficerów, na czele ze srebrną statuetką konia podarowaną w dniu imienin Marszałkowi Piłsudskiemu przez oficerów. Zwiedzający poznają w tym miejscu ciekawostki z procesu szkolenia żołnierzy w kawalerii, związki jednostki z Marszałkiem Piłsudskim oraz historię niesamowitej współpracy Pułku z lokalną społecznością na tle gospodarczym i kulturowym.
Sala 4 – kampania wrześniowa 1939
Poznajemy tu działania 7. Pułku Ułanów we wrześniu i w pierwszych dniach października 1939 roku, najważniejsze bitwy stoczone z Niemcami, Sowietami i bojówkami ukraińskimi oraz tragiczną historię dowódcy pułku i rozbicia jednostki. W tej sali prezentowane są elementy wyposażenia i uzbrojenia kawalerii z tego okresu oraz w pełni stroczone siodła wierzchowe. Na ścianach wiszą obrazy ukazujące m.in. bitwę pod Szczukami oraz potyczki ułanów z kawalerią niemiecką. Najciekawszymi pamiątkami są tutaj: letnia kurtka ppor. Szaniawskiego z przestrzeliną, oraz żeliwna głowa konia, która niegdyś wisiała nad wejściem do stajni pułkowej.
Sala 5 – okres okupacji i odtworzenie Pułku we Włoszech
W sali piątej prezentowane są ostatnie lata istnienia 7. Pułku Ułanów. Eksponowane są tutaj pamiątki, dokumenty oraz broń z czasów działalności konspiracyjnego Pułku AK „Jeleń”, w tym z powstania warszawskiego, oraz elementy wyposażenia i umundurowania żołnierzy odtworzonego 7. Pułku Ułanów w II Korpusie gen. Andersa we Włoszech pod koniec II Wojny Światowej. Sala 5, ze względu na wielkość i umiejscowienie fortepianu, często służy jako sala koncertowa podczas uroczystości patriotycznych.
Sala 6 – Sala pamięci 2 BOT
Ekspozycja pamiątek po 2 Mińskomazowieckiej Brygadzie Obrony Terytorialnej im. gen. Franciszka Kleeberga, stacjonującej w Mińsku Mazowieckim do 2005 roku. Umundurowanie oraz wyposażenie tej jednostki oraz puchary i trofea sportowe, a także wspomnienie początków Szwadronu Reprezentacyjnego Wojska Polskiego.
W ogrodzie muzealnym prezentowane są również repliki sprzętu Wojska Polskiego ze zbiorów Towarzystwa Pamięci 7. Pułku Ułanów Lubelskich, m.in. armatka ppanc. Bofors wz. 36 z przodkiem amunicyjnym, drewniany wóz taborowy wz. 19 oraz rowery wojskowe z 1939 roku.